Rikets Nedir Raşitizm Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir Oluşur Önlenir?

Raşitizm Nedir?

Raşitizm hastalığı kemiklerin olması gerekenden daha yumuşak olması sorunudur ve bu da kasların ve kemiklerin zayıflamasına ve deforme olmasına neden olur. Raşitizmin diğer adı Rikets’dir. Raşitizmin en önemli oluşma nedeni D vitamini eksikliğidir.

Yetişkinlerde, Çocuklarda Ve Bebeklerde Raşitizm Belirtileri Nelerdir?

Raşitizm, kemiklerin yumuşaması sorunudur ve birçok belirtisi oluşabilir. Bu belirtilerin şiddeti insandan insana değişecektir. Çocuklar, raşitizm belirtilerini her gün veya arada bir yaşayabilir. Çoğu zaman aşağıdaki yaygın belirtiler şiddetli olabilir:

• Çarpık bacak gibi kemik deformasyonu, kafatasının anormal şekil alması, çıkık göğüs kemiği ve omurganın eğik olması
• Dişlerde anormallikler, deformasyonlar, diş minesinin zayıf olması ve çürüklerin artması
• Hafif motor gelişme geriliği
• Bebek ve çocuklarda gelişme yavaşlığı
• Terlemede artış
• Kas spazmları
• Kas zayıflığı
• Kafada terleme
• Bebeklerde eklem bölgesinde, acı verici kemik yumuşaklığı
• Kemik acısı
• Kemik hassasiyeti
• Kolay kırılan kemikler
• Kostakondral eklem şişmesi
• Kanda düşük kalsiyum seviyeleri
• İleri yaştaki çocuklarda çarpık bacak
• Yumuşak kafatası
• Kısa boy ve fazla kilo
• Omurga, pelvik ve kafatası deformasyonu
• Bileklerin kalınlaşması
• Nöbet geçirmek
• Ufak boy ve geç büyüme
• Çok kolay kırılan kemikler

Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye kitabında buyruluyor ki:

Raşitizm küçük çocuklarda olur. Kemikler kıvrılır. Şeklleri değişir. Hazm yolları bozulur. Lenfa bezleri şişer. Sârî hastalıklardan sonra, kendiliğinden zehrlenme, frengi, verem veyâ iyi gıdâ alamamakdan meydâna gelir. Hayvan sütü verilen çocukların bağırsakları bozulmasından veyâ vaktinden önce, memeden kesilmeden de olur. Sebebini anlayıp, bu sebebi tedâvî etmelidir. Ana sütü verilmiyen çocuklara D2 vitamini vermelidir. Hastalığa yakalananlara, ışık tedâvîsi, ultra-viole ışınları yapılır. Ergosterol hâlinde D vitamini verilir. D2 vitamini, tabîb nezâreti altında verilmelidir.

Kemik dokularda fosfat azalmışdır. Mi’de ve bağırsaklarda zehrlenme vardır. Bu ise, fosfatların hazm olunmasını güçleşdirir. Küçük çocukların ana sütü emmesi, bu iki şeyi düzeltir. Ana sütü olmazsa, fenne uygun süt verilmeli, pastörize veyâ kaynamış süt vermelidir. Sütden kesilmiş çocukların sütüne mısr ve yulaf unu katmalıdır. Bunlarda fosfat vardır. Yağ ve yumurta sarısı, lesitin, glisero-fosfat, fasulye ve mercimek püreleri de katmalıdır. Bu fosfatlı perhîze, kireçli gıdâlar da eklenmelidir. Gıdâsında, asid (hâmız) bulunmamalıdır. Sirkeli yemekler, eski peynir, limon, portakal vermemelidir. Hazm yollarında asid mayalanması olmamalıdır.

Çocuk, sekiz ay yalnız ana sütü emmeli, sonra bir, dahâ sonra iki emzirme yerine, süt ve un bulamacı ile iki kerre doyurmalıdır. On-onbeş aylık iken, iki kerre bulamac yapıp, beş kerre de emzirmelidir. Onbeş-onsekiz ay arasında, üç bulamac vermeli, üç kerre de emzirmelidir. Onsekiz aydan sonra, yukarıda yazılı çeşidli şeylerle beslemelidir. Ayakda çok tutmamalı, yürütmemelidir. Güneşli ve havalı odada bulundurmalıdır. Deniz ıklîmi çok iyidir. Deniz ve kum banyosu, birinci ilâcdır. Haftada iki-üç tuzlu ılık banyo, bu işi görür. Müleyyin, lavman ile kabzı önlemelidir. Büyük çocuklara balık yağı, günde bir çorba kaşığı içirmelidir.

Raşitizme Neler Sebep Olur?

Raşitizm D vitamini, kalsiyum ve fosfat eksikliği sonucunda oluşan bir iskelet sorunudur. Bu besin öğeleri sağlıklı ve güçlü kemikler için gereklidir. Raşitizm hastası olan insanların zayıf ve yumuşak kemikleri olabilir, geç büyüyebilirler ve çok ileri vakalarda iskelet deformasyonları oluşabilir.

Raşitizm, özellikle 6 ve 36 aylık çocuklarda daha yaygın olarak görülmektedir. Çocuklar hala büyüme aşamasında olduklarından daha büyük risk taşırlar. Vejeteryan diyet uygulayan, yaşadıkları bölge nedeniyle yeteri kadar güneş ışığı almayan ve yeteri kadar süt ürünü tüketmeyen çocuklarda sıklıkla görülebilir. Bazı durumlarda bu sorun kalıtsal olabilir.

Böbrek, karaciğer ve bağırsak sorunları, vitaminlerin ve minerallerin emilimini etkileyip, raşitizm sorununa neden olabilirler.

Raşitizm Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, raşitizmi fiziksel muayene yaparak tespit edebilir. Genellikle, kemiklere hafif baskı uygulayarak, kemiklerin hassasiyetini ve acıya duyarlılığını ölçerler. Ayrıca doktorunuz aşağıdaki testler ile de raşitizmi belirleyebilir:

• Kandaki fosfat ve kalsiyum seviyelerini belirlemek için kan testleri
• Kemik deformasyonlarını görebilmek için, röntgenler

Raşitizm Nasıl Tedavi Edilir?

Raşitizmin tedavisi, bu soruna neden olan probleme bağlı olarak uygulanır. Bu tedavide D vitamini, fosfor ve kalsiyum takviyeleri kullanılabilir. Bu takviyelerin kullanılması, vücuttaki eksiklikleri giderecektir. D vitamini eksikliği hastalığı olan çocukların tedavisi, D vitamini eksikliği olan insanlardan daha uzun sürer.

Vücudun yeterli miktarda d vitamini yapabilmesi için çocukların bebeklik çağından itibaren günde 10-15 dakika veya hiç değilse haftada en az 30 dakika kol ve bacaklarını güneşlendirmeleri tavsiye ediliyor. Cam arkasından güneşlenme veya güneş kremleri sürülmesi etkiyi azaltmaktadır. Ayrıca ek gıdaya geçildikten sonra da balık, balık yağı, yumurta sarısı, formül mama, ekmek, süt veya portakal suyu alınması d vitamini eksikliğini büyük ölçüde önlemeye yeterlidir.

Raşitizm oluşmasının en önemli nedenlerinden birisi dengesiz beslenmedir. Çocukların diyetlerinde bol miktarda D vitamini bulunmalı ve bol bol güneş ışığı altında bulundurulmalıdırlar. Eğer D vitamini eksikliği sonucunda bu sorun oluştuysa, D vitamini zengin gıdaları düzenli olarak tüketmek sorunu çözecektir. D vitaminini en çok içeren gıdalar, somon ve sardalya gibi yağlı balıklardır. Ayrıca kalsiyum dolu bir diyet uygulamak da kemikleri güçlendirecektir. Bu nedenle kalsiyum ve fordor tüketimi çok önemlidir. Bir bebek için, ilk senelerde anne sütü en önemli kalsiyum kaynağıdır. Bebeğin kalsiyum ihtiyacını tam olarak karşılayabilmek için emzirmek önerilmektedir. Anne sütünün yanı sıra, kalsiyum içeren diğer gıdalar, kahvaltılık gevrekleri, portakal suyu, özelikle ıspanak olmak üzere yeşil yapraklı sebzeler ve kalsiyum takviyeleridir.