Apandisit Nedir?
Apandis; midenin sağ altında bulunmaktadır. Apandis; solucan benzeri bir kese şeklinde küçük bir yapı olup özellikle de vücuttan çıkarılması kişinin sağlığını herhangi bir şekilde etkilemediği için görevi belirsizdir. Bununla birlikte, yeni çalışmalar, apandisin bağırsak için faydalı bakterileri içerebileceği ve bağırsak sağlığını koruyabileceği olasılığını düşündürmüştür.
Apandiste bir tıkanma ve iltihap oluşması apandisit olarak adlandırılmaktadır. Apandisit için uygulanacak en yaygın tedavi apandisin ameliyat ile alınmasıdır.
Apandisit her yaştan insanda görülse de yaygın olarak 10 ila 30 yaş arası bireylerde görülmekte olup kadınlara oranla erkekleri daha çok etkilemektedir. Eğer apandisit tedavi edilmezse, apandis yırtılması ve enfeksiyona sebep olur. Bu durum ciddi ve bazen ölümcül bile olabilir.
İki tip apandisit vardır: Akut apandisit ve kronik apandisit.
Akut Apandisit Nedir?
Akut apandisit; apandisin çok küçük bir bölümünde hızlı iltihap gelişimidir.
Akut apandisit tedavi için acil ameliyat gerektiren yaygın ve ciddi bir durumdur. Akut apandisitte, apandis hızla büyür ve bakteri ve irinle dolmaya başlar. Bu durum; karın sağ alt bölgesinde ağrı dâhil olmak üzere çeşitli belirtilere sebep olmaktadır. Bununla birlikte, akut apandisitli tüm insanlar her zaman tipik belirtiler yaşamamaktadır.
Akut apandisit, genellikle apendiksin ve peritonit (iç karın zarı enfeksiyonu)gibi hayati tehlike arz eden komplikasyonları önlemek için apendisin hızlıca alınmasını gerektiren tıbbi acil bir durumdur.
Akut Apandisit Belirtileri Nelerdir?
Akut apandisitin klasik belirtisi; apandisin olduğu sağ alt karın bölgesindeki ağrının giderek artmasıdır. Ağrılı bölgeye (McBurney noktası olarak adlandırılır) basınç verildiğinde ağrı artar. Bu basınç kalktığında ise ağrı yoğunlaşır ve geri tepme hissi oluşup bölge hassaslaşır. Bu yöntem doktorların akut apandisiti teşhis etmek için kullandığı bir yöntemdir.
Akut apandisit durumunda görülen belirtiler değişebilir ve akut apandisitli tüm insanlar karın ağrısının tipik belirtilerini yaşayamaz. Erken akut apandisitte, karın ağrısı göbek veya göbek bölgesi çevresinde olur ve akut apandisit ilerledikçe ağrı McBurney’in noktasına kayar.
Akut apandisit belirtileri şunlardır:
- Karın ağrısı
- Karın şişliği
- Titreme
- Kabızlık
- İshal
- Ateş
- İştah kaybı
- Mide bulantısı
- Kusma
Ciddi belirtiler hayati tehlike arz eden durumlara sebep olabilir.
Akut apandisit, apendisin yırtılması, peritonit ve şok gibi yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir. Kullanım dilinde apendisin yırtılmasına, apendis patlaması denir. Ciddi veya yaşamı tehdit eden bir durum olabileceğini düşündüğünüz herhangi bir belirti olduğunda, kişi acilen ambulansı aramalıdır. Bu durumlar şunlar olabilir:
- Bilinç kaybı
- Ciltte soğukluk ve nem
- Baş dönmesi
- Yüksek ateş (39 dereceden fazla)
- Düşük tansiyon (hipotansiyon)
- Şiddetli karın ağrısı
Apandisitin USG Bulguları
- Komprese olmayan lümen
- 6 mm üzerinde çap (%98 sensitif)
- Apandiks taşların görülmesi
- Heterojen duvar
- Lümende gaz olmayışı
Akut Apandisit Sebepleri Nelerdir?
Akut apandisit; gıda, dışkı veya nesnenin apandiste sıkışması sonucu oluşur ve bu durum tahriş, iltihaplanma, bakterilerin hızlı büyümesi ve enfeksiyona yol açabilir. Apandis; ince bağırsağın kalın bağırsakla birleştiği bölgeye yakın karnın sağ alt kısmında bulunan kese benzeri bir yapıdır.
Akut apandisit, gastrointestinal enfeksiyondan sonra da meydana gelebilir Akut apandistin sebebi nadiren de olsa bir tümör olabilir. Bazen akut apandisitin nedeni bilinmemektedir.
Akut Apandisit Risk Faktörleri Nelerdir?
Akut apandisit herhangi bir yaşta meydana gelebildiği gibi bununla birlikte, çoğu zaman genç yetişkinlerde görülür. İki yaşından küçük çocuklarda akut apandisit görülmesi nadirdir.
Akut apandisit risk faktörleri şunlardır:
- 2 yaşından büyük veya genç bir yetişkin olmak
- Kistik fibroz
- Akut apandisit aile öyküsü
Akut Apandisit Nasıl Tedavi Edilir?
Akut apandisit tedavi edilebilir bir durumdur. Eğer apandis yırtılmadan(patlamadan) önce teşhis edilip tedavi edilirse, çıktılar genellikle iyi olmaktadır. Akut apandisit tedavisi şunlar olabilir:
Enfeksiyonu temizlemek için damardan antibiyotik verilmesi
Ağrı kesici ilaçlar
Laparoskopik apendektomi, küçük insizyon gerektiren apandisi çıkarmak için minimal invaziv cerrahi
Apendektomi; apendisi çıkarmak ve karın boşluğunu temizlemek için bir cerrahi uygulamadır. Bu uygulama; apendis yırtıldığında uygulanmaktadır. Aparoskopik apendektomi sağlıklı olan kişilerde (özellikle apandisin yırtılmasından önce) uygulanırsa apendektomi sonrası hasta komplikasyon olmadan hızla iyileşir.
Akut Apandisit Komplikasyonları Nelerdir?
Tedavi edilmeyen akut apandisit hayatı tehdit eden komplikasyonlara yol açar. Akut apandisit komplikasyonları şunlardır:
Karın apsesi
Peritonit (karnı çevreleyen zarın enfeksiyonu)
Apandis yırtılması
Kan zehirlenmesi