Akut Gastroenterit Nedir Belirtileri Nedenleri Tedavisi
Mide ve bağırsakların çeşitli nedenlerden dolayı iltihaplanmasına akut gastroenterit nedir. Söz konusu rahatsızlıktaki en temel belirti ishaldir. Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve vücut ısısının yükselmesi diğer belirtiler arasındadır.
Akut Gastroenterit Neden Olur?
Akut gastroenterit, çoğunlukla bir bakteri ya da virüs kaynaklı olarak baş göstermektedir. Seyrek olarak bir parazitin vücuda giriş yapmasıyla da görülebilmektedir. İlgili mikroorganizmayı barındıran dışkıyla temas eden besinler yoluyla gastroenterit bulaşabilmektedir. Yine bu mikroorganizmaların bulunduğu sıvıların içilmesi ve hijyeni sağlanmamış ellerin ağza götürülmesiyle de ortaya çıkabilmektedir. Temel temizliğin sağlanabilmesi için ihtiyaç duyulan suya erişilemediği takdirde pek çok rahatsızlığa zemin hazırlanmaktadır. Birey, kişisel temizliğini sağlayamadığı hallerde, taşımış olduğu rahatsızlıkları başka bireylere de bulaştırabilmektedir. Temiz olmayan ortamlarda hazırlanan ya da muhafaza edilen besinlerin tüketilmesi de rahatsızlıkların bir başka bulaşma şeklidir. Yıkama esnasında kirli su kullanımı, zararlı mikroorganizmaların besinlere geçmesindeki temel sebeptir. Keza kirli suda tutulan balık ve deniz mahsulleri de akut gastroenteritlere davetiye çıkarmaktadır.
Akut Gastroenterit Belirtileri Nelerdir?
Rahatsızlığın nedeni fark etmeksizin bütün gastroenitler ishal ile beraber gözlemlenir. İshal problemlerinde bağırsak faaliyetleri artmakta ve dışkı oranında artış gözlemlenmektedir. Bunun yanı sıra büyük abdest ihtiyacında sıklaşma ve dışkının cıvık bir kıvam alması söz konusu olmaktadır.
Virüs yoluyla baş gösteren ishal problemlerinde kana rastlanılmaz. Çeşitli bakteriler, mukus kıvamında ve kanlı bir ishale sebebiyet vermektedir. Bazı bakteriler ise kanlı olmayan ancak sulu kıvamda dışkı gözlemlenmesine neden olmaktadır. Kimi hastalar, bağırsakta gaz birikmesi, baş ağrıları ve bitkinlik problemlerinden de şikayetçi olmaktadırlar.
Akut Gastroenterit Tedavisi
Bahsi geçen rahatsızlık genellikle kendi kendine yok olmaktadır. Uygulanacak tedavi ise çoğu zaman bu süreci destekler niteliktedir. Ateşlenmeler gözlemleniyorsa kişiye ateş düşürücüler reçete edilebilir. İshal kesici ve kusmayı engelleyici ilaç kullanımından kaçınılmalıdır. Bazı ishal problemlerinde fazla tuz ve sıvı kayba yaşanmaz. Bu durumda hastanede yatmaya gerek duyulmadan doğru diyet ile evde tedavi sağlanabilmektedir.
Sorun giderilene dek yağlı ve posalı gıdalar tüketilmemelidir. Kişinin ağız yoluyla bolca sıvı tüketmesi gerekmektedir. İshalin sebep olduğu tuz ve sıvı kaybı son derece mühimdir. Dolayısıyla ihtiyaç duyulan su ve tuz oranının belirlenmesinin ardından gerekli tedavi uygulanmalıdır. Düşük miktardaki kayıplar besinlerden temin edilebilmektedir. Yüksek orandaki kayıplarda kişiye damar yoluyla sıvı ve tuz serum verilerek sağlanabilmektedir.
Bu hususta antibiyotikler çoğu zaman tesirsiz kalmaktadır. Fakat belli hallerde ve birtakım patojenlerin ortaya çıkardığı ishal sorunlarında antibiyotiğe gerek duyulur.
Tedavi esnasında bağırsak faaliyetlerini yavaşlatan ilaç kullanımı söz konusu değildir. (ishal kesici gibi ilaçlar da kesinlikle alınmamalı)
İshaller, iştahsızlığı da beraberinde getirmektedir. Ufaklıkları zorlamamalı, sık ve küçük öğünler ile besin ihtiyacı sağlanmalıdır. İshal erken safhadayken çocuk susuz ve aç bırakılmamalıdır. Sevdiği sıvıların tüketimini artırmaya gayret edilmelidir. Anne sütüyle beslenen yavrular emzirilmeye devam ettirilmelidir. Ayran ve yoğurt tüketimine önem verilmelidir. Bunun yanında yağsız et ve katı yumurta benzeri besin değerleri yüksek gıdalar tüketilmelidir. Sorun çözülene dek lif oranı yüksek gıdalar tercih edilmemelidir. Bunun sebebi ise bu gıdaların aşırı miktarda posa bırakmasıdır. Bu bağlamda bağırsak hareketliliği de artacaktır. İshal esnasında yağ emilimi bozulmuş değildir. Lakin aşırı yağlı gıdalar, yine bağırsak hareketliliğini artırmaktadır. Bu sebeple bir müddet bu gıdalardan kaçınılmalıdır.
Akut Gastroenterit Nasıl Önlenir?
El hijyeni mutlak surette sağlanmalıdır. Akut gastroenterite sebebiyet veren bakterilerin yayılımını önlemek adına bu nokta oldukça önemlidir. Lavabo ihtiyacının ardından, öğünlerin evvelinde, bebeğin maması hazırlanmadan önce eller yıkanmalıdır. Keza bebek beslenmeden önce ve altının temizlenmesinin ardından eller iyice yıkanmalıdır.
İçime uygun ve hijyenik su kullanılmalıdır. Bazı durumlarda temiz suya erişilemeyebilmektedir. Bu gibi durumlarda su klorlanabilir veyahut kaynatılabilir.
Pastörize işlemden geçmiş süt ve süt mamulleri tüketilmemelidir.
Tüketilecek sebze ve meyveler, temiz suyla iyice yıkamalıdır.
Tavuk, dana gibi et ürünlerini yeterince pişirmeye özen gösterilmelidir.
İshal probleminin giderilmesinin ardından kişi 2-3 gün kadar daha bulaştırıcı nitelik taşıyabilmektedir. Rahatsızlığın aile fertlerine bulaşmaması adına kişinin kullanmış olduğu mutfak eşyaları tam anlamıyla yıkanmalıdır. Kişinin dışkısına temas eden giysiler sıcak suyla yıkanmalıdır. Lavabonun hijyeni klorlu temizleyiciler yardımıyla sağlanmalıdır.