Frontal Lob Nedir Ne İşe Yarar Hasarı Neye Sebep Olur?
Ön lob olarak da bilinen frontal lob alnın arkasında bulunan beynin parçası olan bir bölümdür. Kişinin duygu ve davranış merkezi olan frontal lop, diğer bir deyişle insanın kişiliğin yer aldığı bölümdür.
Frontal Lob (Ön Lop) Nerede Yer Alır?
Beyinde toplamda dört tane lob bulunur. Bunlar ön lob (frontal lob), paryetal lob, temporal lob ve oksipital lobtur. Her lobun işleyişi farklıdır. İçlerindeki en büyük lob ön lob yani frontal lobtur. Büyüklüğü; beynin önünden ortalama olarak beynin ortasına ve hatta arkasında doğrudur.
Frontal Lob (Ön Lop) Ne İşe Yarar?
Frontal lobun görevleri şu şekilde sıralanabilir:
İnsanın kişiliğini oluşturan her şey frontal lobta bulunur. Daha açıklayıcı olmak gerekirse, bu lob insanın hareketlerinin sonuçlarını tartmasını ve gelecekte neler yapacağına karar vermesini sağlar.
Frontal lob; kişinin planlama, organizasyon ve problem çözme gibi önemli yetilere sahip olmasını sağlar.
Kişiliğin bulunduğu lob olan frontal lob; kişinin duygusal durum denetimine yardımcı olur.
Kişinin kasıtlı olarak yaptığı yürümek ve nesneleri almak , bir yere koymak benzeri hareketleri koordine etmesini sağlar.
Frontal lob; kişinin herhangi iki farklı eşya arasındaki benzerlik ve farklılıkları algılamasını sağlar.
Limbik sistemdeki duygusal anıların oluşturulup beyinde saklanıp tutulması frontal lob sayesinde olur.
Empati kurma gibi duygusal ifadelerin gerçekleşmesini sağlar.
Kişinin eylemlerinin gelecekte nasıl sonuçlanacağını kavramasını sağlar. Örneğin kişi ne zaman yemek yemeli, hangi davranışı ahlaki ve sosyal kurallara uygun olur, ne zaman para harcaması gerekir gibi birçok kontrolü yapmasına yardımcı olan lob, beyindeki frontal lobtur. Şunu belirtmekte fayda vardır ki,bu lob kişinin dürtülerinin denetimini yapmasını sağlar.
Frontal lobun bir diğer görevi ise dilin algılanmasını ve diğer insanların konuşmalarının anlaşılmasını sağlamaktır.
Kişinin önceden yaşadığı tecrübeleri anımsamasına ve ona göre hareket etmesine yardımcı olur.
Frontal lob kişinin hafıza kontrolüne ve genel kişiliğinin kurulmasına yardımcı olduğundan, burda yaşanacak herhangi bir hasar kişiliğinde ani değişimlere yol açabilir.
Frontal lobta; dopamin yani kişinin ödül ve motivasyon yönetimini sağlayan bir nörotransmiter aktif çalışır halde bulunur.
Frontal Lob (Ön Lop) Neden Hasar Görür?
Ön lobunuzun hasar görmesine neden olabilen şeyler şunlardır;
- Kafa travması
- İnme
- MS hastalığı
- Ön lobu etkileyen enfeksiyon
- Ön lobdaki tümörler
- Alzheimer hastalığı
- Parkinson hastalığı
- Huntington hastalığı
Frontal Lob (Ön Lop) Hasar Gördüğünde Ne Gibi Sorunlar Ortaya Çıkar?
Beyinde frontal lobta meydana gelebilecek herhangi bir hasar durumunda birçok farklı belirti görülebilir. Çünkü frontal lobun görevi çok çeşitli olup bunlar hayati işlevlerdir. Frontal, ön lopta hasar geldiğinde kişide görülecek kişilik değişiklikleri şunlar olabilir:
- Problem çözme becerilerinin bozulması
- Bir şeyleri planlamada zorluk
- Bilgiyi tutma yeteneği azalması
- Uygunsuz davranışlar sergileme
- Üretkenlikte azalma
- Depresyon
- Davranışta göze çarpan değişiklikler
- Motivasyon eksikliği
- Odağı koruyamama (veya düşük dikkat süresi)
- Dürtüsel davranış
- Hemiparezi / hemipleji ( vücudun bir tarafında güçsüzlük )
- Düşme eğilimi (veya dengeyi korumada zorluk)
- Azalan tat veya koku duyusu
Frontal Lob Hasarı Nasıl Teşhis Edilir?
Frontal lobta hasar meydana gelip gelmediği bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme ( MRI ) yöntemleri ile anlaşılmaktadır. Doktor bu teşhis yöntemlerinden birini kullanıp beyindeki frontal lobu detaylı olarak inceler ve bu testlerin sonucuna göre teşhisi koyar.
Frontal Lob Hasarı Nasıl Tedavi Edilir?
Frontal lobtaki hasarın tedavisi hasarın sebebine ve çeşidine bağlı olarak değişecektir. Doktor bu hasara yol açan sebebin kaynağını bulup hastaya uygun ilaçlar verebilir. Eğer hastanın vücudunda frontal lobtaki hasara bağlı olarak enfeksiyon veya felç meydana gelmişse ilaç tedavisi yeterli olurken, tümör gibi ciddi oluşumlar meydana gelmişse ameliyat ile müdahale gerekebilir.