Tam Kan Sayımı Nedir?
Tam kan sayımı (CBC), genel sağlık durumunuzu değerlendirmek, kansızlık, enfeksiyon ve lösemi (kan kanseri) dahil çeşitli kan hastalıklarını tespit etmek için kullanılan bir kan testidir. Tam kan sayımı testinin diğer adı Hemogram ve CBC’dir. (Complete Blood Count). Tam kan sayımı testi, kandaki kırmızı kan hücrelerini, beyaz kan hücrelerini, kandaki hemoglobin miktarını, kandaki hematokriti ve trombositlerin miktarını ölçer. Kanda bulunan bu maddelerin görevleri şunlardır; Kırmızı kan hücrelerinin görevi kemik iliğinde üretilir ve akciğerinizden vücudun tamamındaki dokulara kan yoluyla oksijen taşır. Beyaz kan hücreleri enfeksiyonla savaşır. Hemoglobin,kırmızı kan hücrelerindeki oksijen taşıyan proteindir. Hematokrit, kanınızdaki sıvı bileşene veya plazmaya kırmızı kan hücrelerinin oranıdır. Trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur.
Hemogram (Tam Kan Sayımı) Değerleri (Hemogram Kan Tahlilindeki Kısaltmaların Anlamları)
Kan tahlili sonuçları ne anlama gelir? Hemogramda yani Tam kan sayımı testinde aşağıdaki kan değerleri tespit edilerek raporlanır:
WBC: Bağışıklık sistemini güçlendirmekte önemli görevleri olan beyaz kan hücrelerinin (akyuvar) sayısını bildirir. Yetişkinlerde normal kabul edilen WBC değeri aralığı mikrolitre (mcL) başına 4500-11000 beyaz kan hücresidir.
RBC: Dokulara oksijen taşımakla görevli kırmızı kan hücrelerinin (alyuvar) sayısını bildirir. RBC değerinin normal olduğu aralıklar erişkin erkeklerde, 5-6 milyon, erişkin kadınlarda 4-5 milyon olarak kabul edilir.
HGB: Kandaki hemoglobin sayısını verir. Hemoglobin, alyuvarlar(kırmızı kan hücreleri) içerisinde bulunan oksijen taşınmasından sorumlu olan proteinlerdir. Erkekler için normal aralık, desiliter başına 14 ila 17 gram (gm / dL) kadardır; kadınlar için 12 ila 15 gm / dL.
PLT: Trombositler kanın pıhtılaşmasında görev alan, kandaki birleşenlerdir. PLT ise kandaki (trombosit) sayısı hakkında bilgi verir. PLT için normal aralık 140.000 ila 450.000 hücre / mcL
HCT: Kırmızı kan hücrelerinin toplam hacminin kandaki yüzdesinin oranı hakkında bilgi verir. Dolayısıyla HCT sayesinde hem kandaki alyuvar sayısı hem de alyuvar büyüklüğü hakkında fikir edinilebilir. Erkekler için normal aralık% 41 ile% 50 arasındadır. Kadınlar için aralık% 36 ile% 44 arasında
MCV: Bir tane kırmızı kan hücresinin ortalama büyüklüğü hakkında bilgi verir. MCV için normal aralık puanı 80 ila 95’dir.
MCHC: Her bir kırmızı kan hücresinde ortalama hemoglobin ağırlığını verir. Normal MCHC değeri yetişkinlerde %28-36 arasındadır, çocuklarda ise %32-34 arasındadır.
MCH: Her bir kırmızı kan hücresinde ortalama hemoglobin miktarını bildirir. Normal MCH değerleri 26-33 pikogram (1 gramın trilyonda biri) arasındadır.
RDW: Aynı kişideki farklı kırmızı kan hücresi boyutlarının birbirlerinden ne kadar farklı olduğunu verir. Bu fark arttıkça RDW değeri yükselir. Normal RDW aralığı: %11,5-%14,5 arasındadır.
RDW-SD: RDW değerini standart sapma şeklinde verir.
RDW-CV: RDW değerini varyasyon katsayısı şeklinde verir.
MPV: Bir trombositin yani kandaki PLT ortalama büyüklüğü hakkında bilgi verir. MPV’nin normal değerleri 7.5 fL – 11.5 fL aralığındadır.
PDW: Aynı kişideki farklı trombosit boyutlarının birbirlerinden ne kadar farklı olduğu hakkında bilgi verir. Bu fark arttıkça PDW değeri yükselir. PDW normal değerleri 9.0 ila 14.0 fl şeklinde olmalıdır.
PCT: Enfeksiyonda, iltihaplı hastalıklarda artış gösteren prokalsitonin proteininin miktarı hakkında bilgi verir. Sağlıklı bireylerin PCT değerleri 0-0.05 arasındadır. Sistematik bir enfeksiyon söz konusuysa PCT değerleri 0.5 ile 2 arasındadır.
LYM: Bir akyuvar (beyaz kan hücresi) türü olan lenfositin tüm beyaz kan hücreleri içerisindeki yüzdesi hakkında bilgi verir. Bir mikrolitre kanda 1000 ila 4800 lenfosit olmalıdır. Bu da kan hücrelerinin %15 – %40’ını oluşturmaktadır.
BAS: Bir akyuvar (beyaz kan hücresi) türü olan bazofilin tüm beyaz kan hücreleri içerisindeki yüzdesi hakkında bilgi verir. Bazofiller tüm akyuvarların 0,4% – 1% ‘ini oluştururlar. Tam sayıları bir mikrolitrede 200 hücreden azdır. (200 hücre/mcL) Bir mikrolitrede 2000 üzerinde bazofil bulunması ciddi bir sorunun göstergesi olabilir.
NEU: Bir akyuvar (beyaz kan hücresi) türü olan nötrofilin tüm beyaz kan hücreleri içerisindeki yüzdesi hakkında bilgi verir. Normal nötrofil sayısı 1500 civarındadır.
MON: Bir akyuvar (beyaz kan hücresi) türü olan monositin tüm beyaz kan hücreleri içerisindeki yüzdesi hakkında bilgi verir. Monositlerin normal değer aralığı %4 ile %10’u arasındadır.
EOS: Bir akyuvar (beyaz kan hücresi) türü olan eozinofilin tüm beyaz kan hücreleri içerisindeki yüzdesi hakkında bilgi verir. Eozinofil sayısının normal değeri bir mikrolitrede 500 hücreden azdır. (< 500 hücre/mcL)
Hemogram (Tam Kan Sayımı Testi) Nasıl Yapılır?
Hemogram testi damardan kan alınarak yapılır. Oldukça basit ve yalnızca birkaç dakika süren bir testtir. Hemşire ya da laboratuar teknisyeni, kolunuzdaki damara iğne takıp sizden birkaç mililitre (bir ila iki tatlı kaşığı miktarınca) kan örneği alacaktır. Aldığı kan örneğini incelenmek üzere laboratuara gönderecektir. Alınan kan laboratuvarda incelenip yukarıda bildirdiğimiz kan değerleri hakkında bilgi edinilir. Hemogram testini aç karına yaptırmak şart değildir. Tok karnınıza da bu testi yaptırabilirsiniz.
Tam Kan Sayımı Testi Hemogram Neden Yapılır?
- Kansızlık ve lösemi (kan kanseri) gibi hastalıkları tespit etmek
- Halsizlik, yüksek ateş, ciltte morarma gibi belirtilerin nedenini tespit etmek için
- Mevcut kan hastalığınızın son olarak ne durumda olduğunu değerlendirmek
- Kemoterapi gibi ilaçlar veya tedavilerin kanınızı nasıl etkilediğini görmek