Sedimantasyon hızı nedir ?
Sedimentasyon hızı ya da kısaca “sed hızı” vücudunuzdaki inflamasyonu kontrol eden bir kan testidir. Doktorunuza, artrit veya kanser gibi iltihapla bağlantılı bir hastalığınız olabileceğine dair bir ipucu verir. Sedimantasyon hızı testi kırmızı kan hücrelerinin sedimantasyon tüpü tabanına ne kadar hızlı düştüğünü ölçer. Enflamasyon kırmızı kan hücrelerini daha hızlı düşüren proteinler oluşturur.
Bu test için başka bir isim eritrosit sedimentasyon hızı dır (ESR). Kırmızı kan hücrelerine eritrosit denir. Sedimantasyon, tüpün dibine düştüğü süreçtir.
Sedimantasyon yüksekliği belirtileri
Aşağıdaki gibi semptomlarınız varsa doktorunuz sedimentasyon testini isteyebilir:
- Baş ağrısı
- Sert eklemler
- Omuz, boyun veya pelviste (leğen kemiği) ağrı
- İştah kaybı
- Nedensiz kilo kaybı
Sedimentasyon hızı testi neden gerekir ?
Sedimantasyon hızı testi, aşağıdaki koşullardan birine sahip olup olmadığınızı belirleme sürecinin bir parçasıdır.
- Enfeksiyon
- Kanser
- Dev hücreli arterit (kan damarlarınızı kaplayan şişme)
- Lupus (cildinize, eklemlere ve vücudunuzun diğer kısımlarına zarar veren bir otoimmün hastalık)
- Polimiyalji romatika (sert ve ağrılı kaslara neden olur)
- Romatoid artrit (bağışıklık sisteminin eklemlerinize saldırdığı otoimmün hastalık)
- Sistematik vaskülit (kan damarlarınızdaki iltihap)
- Temporal arterit (başınızdaki kan damarlarının iltihabı, çoğu zaman alın tarafında kafa derisi altında çalışan arter)
Bu koşullardan biri için tedaviye başladıktan sonra sedimantasyon hızı testi de alabilirsiniz. Sedimantasyon hızı doktorunuzun vücudunuzun tedaviye ne kadar iyi yanıt verdiğini görmesine yardımcı olabilir.
Sedimantasyon hızı testi nasıl yapılır ?
Öncesinde özel bir şey yapmanıza gerek yoktur. Bu sadece temel bir kan testidir. Test yapmadan önce aldığınız ilaçları (ve takviyeleri) doktorunuza bildirmeniz gerekir. Bazı ilaçlar test sonuçlarını etkileyebilir. Ayrıca hamileyseniz veya adet döneminiz geçtiyse doktorunuza bildirin.
Sedimantasyon normal değerleri nedir ?
Vücudunuzda iltihaplanma olduğunda, kanınızdaki anormal proteinler kırmızı kan hücrelerinin kümelere dönüşmesini sağlar. Bu kümeler ağırdır, dolayısıyla sedimantasyon tüpü dibine kan hücrelerinden daha hızlı düşer. Kan hücreleri ne kadar hızlı düşerse, vücudunuzdaki iltihaplanma o kadar fazla demektir.
Sedimantasyon hızı testi, tüpün üstündeki berrak sıvı (plazma) ile kırmızı kan hücrelerin arasındaki mesafeyi (mm) belirtir. Normal aralık:
- 50 yaşından küçük erkeklerde 0 ila 15 mm / saat
- 50 yaşından büyük erkeklerde 0 ila 20 mm / saat
- 50 yaşından küçük kadınlarda 0 ila 20 mm / saat
- 50 yaşından büyük kadınlar için 0 ila 30 mm / saat
Sedimantasyon yüksekliği zararları nelerdir ?
Yüksek sedimantasyon hızı, yani sedimantasyon yüksekliği vücudunuzda iltihaplanmaya neden olan bir hastalığınız olduğuna işarettir. Bazı koşullar ve ilaçlar kırmızı kan hücrelerinin düşme hızını etkileyebilir ve test sonuçlarınızı etkileyebilir. Bunlar şunları içerir:
- Anemi
- Yaşlılık
- Böbrek sorunları
- Tiroid hastalığı
- Hamilelik veya dönemin
- Şişmanlık
- Multipl miyelom gibi kanserler
- Enfeksiyonlar
- Doğum kontrol hapları, metildopa (Aldomet), teofilin (Theo-24, Theolair, Elixophylline), A vitamini,
- Kortizon ve kinin gibi ilaçlar
Sedimantasyon hızı testi tek başına yeterli mi?
Sedimantasyon hızı testi sadece doktorunuza vücudunuzda herhangi bir yerde iltihap olduğunu söyler. Enflamasyonun nerede olduğunu veya neye sebep olduğunu gösteremez. Doktorunuz, teşhis için C-reaktif protein CRP gibi diğer inflamasyon testleri ile birlikte sedimantasyon hızı testini kullanacaktır.
Sedimantasyon hızı testinizin sonuçları ve sahip olduğunuz diğer testler hakkında doktorunuzla konuşun. Sonuçların ne anlama geldiğini ve tedavinizi nasıl etkilediğini anladığınızdan emin olun.