Trombosit kanın pıhtılaşmasından görevli renksiz kan hücreleridir. Trombosite İngilizcede platelet denir, kısaltmasına ise PLT denir. Kısaca trombosit nedir, plt yani trombosit, kemik iliğinde megakaryosit hücrelerinden kopan büyük parçalardan meydana gelir. Kanın şekilli ve renkli diğer iki hücresine, alyuvar eritrosit ve akyuvar lökosit denir. Trombosit diğer iki kan hücresinden daha büyük, renksiz ve çekirdeksizdir, bu nedenle trombositlere kan pulcukları da denir.
Trombositler damar yatağında kan pıhtılaşması işlevini görür. Ayrıca damarlarda veya vücudun herhangi bir yerinde meydana gelen kanamaları durdurur. Trombosit plt yüksekliği kanı normalden daha hızlı pıhtılaştırır. Kanda trombosit yüksekliği ne zaman tehlikeli olur, nedenine bağlı olarak tehlikeli veya normal bir durumdur. Plt normal değerin üst sınırı mm3 kanda 400.000’dir, daha fazla çıkan bir sonucuna, trombosit yüksekliği denir.
Trombosit Yüksekliği Testi (IPF) İmmatür Trombosit Oranı
Trombosit testi kan sayımında, PLT ifadesi olgunlaşmış trombositlere işaret eder.
Kemik iliğinden immatür yani olgunlaşmadan kana karışan trombositlere IPF denir.
IPF açılımı İngilizce, Immature Platelet Fraction – Türkçe, İmmatür Trombosit Oranı.
Trombosit yüksekliği nasıl gelişir PLT yüksekliği çeşitleri;
Primer trombositemide
Kemik iliği anormal yapıda ve yüksek sayıda trombosit hücre üretirse bu durma, primer trombositemide denir. Diğer kan hücreleri sağlamsa esansiyel trombositemi varlığı ortaya çıkar. Primer trombositemide kan pıhtılaşması veya nadiren kanama görülebilir.Yıllar sonra kemik iliğinde kuruyarak yok olabilirler. Tam olarak nedeni bilinmiyor, genetik veya mutasyon sonucu ortaya çıkabilir.
Sekonder Trombositoz
Bazı hastalıklara, kullanılan ilaçlara, kısa süreli enfeksiyonlara, yoğun fiziksel aktivitelere, aşırı kan kayıplarına cevap olarak gelişen bir durumdur. Yüksek trombositin ikinci türü olan sekonder trombositozda platelet sayısı çok fazla olsada, hücre yapısı normal olduğu için, kan pıhtılaşması ve kanama riski daha düşüktür.
Not;
Sekonder trombositoz ile alakalı diğer sonuçlar için, trombosit yüksekliği nedenleri ve trombosit yüksekliği kanser ilişkisi alt başlıklarına göz atın.
Trombosit Değeri Kaç Olmalıdır.
Yetişkinlerde trombosit değeri oranı 1 mm3 kanda 150.000 – 450.000 değer aralığındadır.
Yaş gruplarına göre trombosit kan plt değer aralıkları ise şunlardır;
- 00 – 3 yaş arası 130.000 – 400.000/mm3
- 04 – 5 yaş arası 180.000 – 510.000/mm3
- 06 -12 yaş arası 160.000 – 500.000/mm3
- 13-15 yaş arası 170.000 – 400.000/mm3
- 15 yaş üstü 130.000 – 400.000/mm3
Kanda Trombosit Yüksekliği Ne Zaman Tehlikeli ve Nelere Sebep Olur
- Kanda trombosit yüksekliği damarlarda dolaşan kanı pıhtılaştırır ve kan akışını yavaşlatabilir.
- Kan akışını yavaşlatmaya bağlı, iç organlarda fonksiyon bozukluğu veya hasar oluşabilir.
- Beyin ve sinir sistemi fonksiyon bozukluklarına ve felç hastalığına neden olabilir.
- Şeker, kalp krizi, tansiyon ve karaciğer hastalıklarına bağlı riskleri arttırabilir.
- Kanda trombosit yüksekliği damarlarda dolaşan kanı pıhtılaştırır ve kan akışını durdurabilir.
Trombosit Yüksekliği Kanser İlişkisi
Trombosit sayıları yüksek olan hastaların % 35’inde kanser vakasına rastlanmaktadır. Akciğer kanseri, göğüs kanseri, yumurtalık kanseri sindirim sistemi kanser türleri, lenfoma ve lösemi kanser türleri gelişebilir. Trombosit yüksekliğinin bazen genetik veya mutasyon nedenleri ile olmaktadır.
Trombosit Yüksekliği Nedenleri
- Kemik iliği hastalıklarına bağlı plt yüksekliği.
- Polistemi vera kemik iliğinde aşırı kan üretimi.
- Hemolitik anemi, demir eksikliği kansızlık.
- Kortizon kullanmayı gerektiren hastalıklar.
- Eklem iltihabı hastalıklarına bağlı plt artışı.
- Enfeksiyon rahatsızlıklar bağlı plt yüksekliği.
- Böbrek hastalıkları veya böbrek yetmezliği.
- Dalağın yakın zamanda alınmasına bağlı.
- Kalp krizi ve kalp damar hastalıkları.
- Aşırı spor yapmak, efor sarfetmek.
- Yaralanmaya bağlı kan kayıpları.
- Cerrahi müdahaleye bağlı etkiler.
- Alerjik reaksiyonlar, Çölyak hastalığı.
- Plt yükseltici bazı ilaçların kullanmak.
- Kanser türleri ve lösemiye bağlı plt yüksekliği.
- Trombosit düşüklüğü tedavisi sonrası plt yüksekliği.
Trombosit yüksekliği trombositoz belirtileri
Trombositoz belirtileri bir çok hastalık hikayesi ile aynı belirtilere sahip, aşağıdaki belirtiler ise nadiren görülümektedir.
- Baş dönmesi.
- Baş ağrısı.
- Göğüs kafesinde ağrı.
- Bilinç bulanıklığı.
- Zayıflık ve iştahsızlık.
- El yada ayaklarda uyuşma.
- Diş eti kanaması.
PLT trombosit yüksekliği bitkisel tedavi
Plt trombosit yüksekliği tedavisi için belli bir yöntem yoktur, nedenini bulmak için tıbbi destek ile plt yüksekliğine neden olan hastalık yada hastalıklar teşhis edilmelidir. Kronik hastalıklara bağlı, ilaç kullanımı nedeni ile trombosit yüksekliğiniz varsa, demir içeren besinleri azaltın. Kereviz ve ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler, nohut, mercimek ve kuru fasulye gibi baklagiller ve kabuklu yemişler trombositi yükseltir.
Trombositi düşürmek için kuşburnu çayı tüketin, fakat kuşbunu çayını fazla kaynatmayın ki besin değerini korusun. Bir su bardağı miktarı suyu kaynatın, kaynayan suyun içine 7 adet kuşburnu ekleyin ve ateşin altını kısın bu şekilde 5 dakika daha kaynatın ve ocağı söndürün. Sıcak suda 8-10 dakika kadar demlenen çayı süzgeçten geçirin ve hemen içmeye başlayın. Günde iki sefer kuşburnu çayını 30 gün boyunca tüketin.
Maddeler Halinde Trombosit Yüksekliği Yorumlar
Kanda PLT trombosit yüksekliği yorumlar kısmında trombosit yıkımını en aza indirecek tavsiyeler şunlardır;
- Kanamaya sebep olacak aktivite ve işlerden uzak durun.
- Öksürürken ve sümkürürken yavaş davranın.
- Tuvalette çok fazla kalıp ıkınmayın kabızlığa dikkat edin.
- Diş ipi kullanmayın, kürdan kullanırken dişinizi kanatmayın.
- Doktorunuz tarafından bir mani yoksa aspirin kullanın.
- Doktorunuza sorarak inteferon alfa ilacı alabilirsiniz.