Hemogram nedir, CBC tam kan sayımı veya hemogram olarak ifade edilen kan testleridir. Kan dolaşım sistemi, kan hücreleri ve plazma olmak üzere iki ana grupta değerlendirilir. Kan hücrelerimiz ise Eritrositler, Lökositler ve Trombositlerden meydana gelir.
Eritrositler hücrelerimize oksijen, besin, gıda, vitamin ve daha bir çok enzim ve hormonları taşıma görevini üslenen, hemoglobinlere moleküllere, protein bileşiklerine ev sahipliği yapar.
Lökositler bizi hastalıklara karşı koruma, hasar gören dokularımız tamir etme ve kontrolsüz çoğalmak isteyen hücreleri yok etme görevlerini üstlenen immün sistem hücreleridir.
Trombositler kanın pıhtılaşmadan sorumlu hücreleridir, damar yatağında kanın pıhtılaşmasını düzenler, iç, dış kanamalarda kanı pıhtılaştırır ve inflamasyonu başlatır.
Hemogram nedir hemogram testi nedir niçin yapılır
Hemogram nedir, kan hücrelerinin taşıma, koruma, düzenleme, denetleme, hücre tamiri, ısı kontrolü, inflamasyon ve immün cevap görevlerini yukarıda kısaca anlattık. Sağlıklı bir bünyede kan hücreleri bu görevlerini normal şekilde yerine getirirler. Fakat bazı ortak belirtilere sahip hastalıklara teşhis koymak için doktorlar hemogram testi yaptırırlar.
Hemogram testi nedir niçin yapılır, hastalıklara belirleyici tanı, hastalığın şiddeti seyri ve tedavi cevapları için hemogran tks yapılır. Ayrıca genel sağlık taramalarında, iş ve askerlik başvurularında, kan bağışlarında ve daha bir çok neden ile hemogram tam kan testleri yapılabilir. Aşağıda sizler için hazırladığımız tabloda hemogram testi nedir niçin yapılır, maddeler halinde bulacaksınız.
Wbc ne demek
Hemogram wbc ölçümü veya lökosit ölçümü olarak isimlendirilen beyaz kan hücreleri 5 tanedir periferik kan lökosit formülü ile wbc normal, wbc yüksekliği ve wbc düşüklüğü değerleri hesaplanır. Bir hücreye görede wbc yüksek veya wbc düşük değerleri bulunur. Bu durumda bazı hastalıkların tanı takibi, tedavi cevabı, moralite ve morbidite oranları için sıralı wbc testleri kayıt altına alınır.
Moralite nedir, morbidite nedir
Moralite hastalığa bağlı ölüm oranı, morbidite ise hastalığa yakalan kişiler arasında sağ kalım ve ölüm oranlarının ölçülmesidir.
Lökopeni nedir, lökositoz nedir
Akademik yayınlarda wbc lökosit düşüklüğüne lökopeni, wbc lökosit yüksekliğine ise lökositoz denir. Lökosit kan testlerinde birden fazla hücrede yükseklik veya düşüklük olduğunda tek başına lökositozis veya lökopeni denir. Sadece bir hücrede yükseklik varsa mesela nötrofillerde nörtofilik lökositozis tanısı konur.
Periferik kan lökosit formülü wbc havuzu nedir
1mikrolitre başına, bazı laboraturlarda referans değerleri değişebilir.
|
Periferik Kan Lökosit |
||
|
Patojen korunma |
Değer aralığı |
1 Mikrolitre |
|
Hücre |
Oran % |
mm3=µm |
|
%100 |
4500-11000 |
|
|
%40-75 |
1600-7500 |
|
|
%1-6 |
40-600 |
|
|
%1 |
40-100 |
|
|
% 2-10 |
80-1000 |
|
|
%20-45 |
800-4500 |
|
Formülde görüldüğü üzere wbc havuzunda 5 adet hücre var ve bu hücrelerin sayıları ve % oranları yazılı. Bu formüle göre lökosit ve diğer hücrelerin referans değer aralıkları belirtilmişe.
Referans değerinin üst sınırını bir veya birden fazla hücre geçebilir. Aynı şekilde bir veya birden fazla hücre referans değerinin alt ında kalabilir. Şimdi bu hücrelerin kan testleri hangi durumlarda reaksiyon gösteriyor inceleyelim.
Neu ne demek
Nötrofiller neu % 40-75 ve neu değeri 1600-11000 mm3=µm aralığı, dışında kalan sonuçlar neu yüksekliği (nötrofilin lökositozis) veya neu düşüklüğü (nötropeni lökopeni) denir. Nötropeni lökopeni kanda nötrofillerin çok düşük olmasıdır düşüklüğe neden olan durum tedavi edilemez ise sepsis şok ölüm ile sonuçlanabilir.
Nötrofiller wbc havuzunda en yüksek oran sahip hücrelerdir, günde 100 trilyon nötrofil üretilir, ömürleri çok kısadır 6 saat fakat çok hızlı hareket ederler. Neu varlığını arttıran faktörler hasarlı hücre varlığı, bakteri ve kanın hasarlı bölgede pıhtılaşmasıdır.
Fagistoz yetenekleri vardır yani hasarlı ve ölü hücreleri yutarlar, iltihaplı bölgede enflamasyonu başlatırlar. Çeşitli kimyasallar ile kemotaksis savunma hücrelerinin problemli bölgeye göç etmesini sağlarlar. Kimyasal olmayan yabancı maddeleri tanıma yetenekleri yoktur.
Eos ne demek
Eozinofil eos % 1 – 5 ve eos değeri 40 – 500 mm3=µm aralığı, dışında kalan sonuçlar eos yüksekliği veya eos düşüklüğü tablosudur. Eos sayısı 5000 ve üzeri çok ciddi ve tehlikeli eos yüksekliği olarak kabul edilir, 500 – 1500 hafif yükseklik, 1500 – 5000 orta şiddetli yüksekliktir.
Parazit, mantar, evcil hayvan tüyleri, mevsimsel alerjilere karşı etkilidir, ayrıca gıda ve ilaçlara karşı reaksiyonlar eos yüksekliği yapar. Otoimmün hastalıklar ve bazı kanser türleri, böbrek, karaciğer hastalıkları, adrenalin, kortizol gibi hormonların artışı eos yüksekliği nedeni olabilir.
Eos düşüklüğü genelde bir probleme işaret etmez, fakat yükselmesi gereken durumlarda düşük çıkan eos değeri immün sistem veya kemik iliğin hakkında şüpheli durumlara işaret edebilir.
Baso ne demek
Bazofiller baso % 1 ve baso değeri 40-100 mm3=µm, bazı tahlillerinde baso# 0 çıkabilir normal bir durumdur. Kanda baso yüksekliği , 100 mm3=µm ve üzeri çıkması durumudur. Virüs, bakeri, parazit, mantar ve iltihabi durumlarda sayıları artar.
Ayrıca alerjik reaksiyona sebep olan ilaçlar, kimyasal maddeler ve çeşitli hastalıklar vücudun bir veya birden fazla yerinde inflamasyona iltihaba neden olabilir. Bazofiller iltihaplı bölgede lokalize inflamosyonu başlatır, heparin, histamin ve seratonin, hormonu salgılarlar
Canlı doku üzerinde kan akışını hızlandırırlar iltihabi bölgede kaşıntı ve kızarıklık baso yüksekliğine işaret eder. Kronik inflamasyon ve alerjik hastalarında baso yüksekliği kaçınılmazdır, hastaları rahatlatmaya yönelik tedaviler hedeflenir.
Mono ne demek
Yetişkinlerde monositler mono % 2-10 ve mono değeri 80-1000 mm3=µm, çocuklarda monosit değeri 800 üstü, monositoz yani mono yüksekliği olarak tanımlanır. Monosit yüksekliği kanser ilişkisi lenfoma, monosit düşüklüğü kanser ilişkisi ise lösemi kanser türlerinde görülülebilir.
Monositler bağışıklık sisteminin en büyük hücreleridir, kan dolaşımında 20 saate kadar yaşarlar, dolaşımdan hücrelere geçişine makrofaj denir. Makrofajlar karaciğer, dalak, lenf düğümleri bağırsaklar, mast dokularda ve hücrelerde patojenleri yakalarlar yutarak sindirirler.
Monosit yüksekliği vücudun virüslerle, bakterilerle veya kanserli hücreler ile mücadele ettiğine işaret edebilir. Akut veya kronik inflamasyonlar hücre ve doku hasarına neden olurlar, monositler hasarlı veya ölü hücreleri yutarak problemli bölgeden uzaklaştırırlar bu arada kendileride ölür.
Lym ne demek
Lenfositler lym % % 25 – 45 ve lym değeri 800 – 4500 mm3=µm, referans değerlerinin dışında kalan sonuçlara lym yüksekliği veya lym düşüklüğü denir. Lym referans aralıkları bebeklerde 9000 – 17000 mm3=µm arası olabilir, bunun nedeni özgül immün sistemin lenfositlerin yeni gelişmeye başlamasıdır.
Lym yüksekliği organizmanın bir virüse, enfeksiyon veya hastalığın hastalıkla mücadele ettiğini gösterir. Lym yüksekliğinin herhangi bir tehlikeye neden olup olmadığının ayrımı doktor tarafından yapılır. Çocuklarda bir türlü düşürelemeyen lym düzeyi otoimmün hastalıkların belirtisi olabilir.
Yaygın olan lym yüksekliği soğuk algınlığı, grip veya vücutta saklanan virüslerin aktif olmasına bağlı gelişmektedir. Wbc lökositlerin % 30’u lenfosit hücrelerinden meydana gelir, bu oranın %75 T lenfositlerdir, % 25’lik oranı ize B lenfositlerdir.
Lenfosit düşüklüğü bir mikro litre kan başına 800 ve lym % 20 altında kalan değerler immün sisteminizde bir probleme işaret edebilir. Doktorunuz diğer wbc akyuvar hücrelerine bakarak durumu anlamaya çalışır. Lenfosit düşüklüğü kemik iliği ve timus bezini etkileyen faktörleri araştırır.
Lenfositler çok spesifik ve uzun ömürlü hücrelerdir hem yüksekliği hem düşüklüğü makul sınırları aşarsa tehlikeli olabilir. Lenfositler kanser ve otoimmün hastalıklarında anormal sonuçlar verebilir ayrıca HIV/AIDS virüsünün giriş kapısı CD8 lenfosit yardımcı hücreleridir.
RBC ne demek
Eritrositler her iki tarafından ortası basık iç bükey, çekirdek içermeyen hemoglobin ile dolu hücredir. Yapıları çok esnektir bu sayede vücudun her tarafına kolaylıkla ulaşırlar ömürleri 120 gündür. Her saniye kemik iliğinden 2.3 milyon eritrosit hücresi üretilir. Eritrosit üretimi böbrek üstü bezlerinde eritropoietin hormonu ile kontrol edilir.
Eritrositlerin üretim, miktar, şekil, hacim, yoğunluk ve dağılım farkları bakımından bir çok hastalığın bulgusu ve tanısı hakkında fikir verir. Daha fazla testlere ihtiyac olup olmadığına, hastalıkların şiddetini, seyrini ve tedavi cevabını anlamaya yardımcı olur. Rbc düşüklüğü ve rbc yüksekliği referans değerlerinin dışında kalan sonuçlara denir.
|
Yaş ve Cinsiyet |
Rbc Değer Aralıkları |
Milimetreküp |
|
Yenidoğanlarda |
3.2 – 5.2 milyon |
1 mm3 |
|
1-2 Yaş aralığı |
3.6 – 5.2 milyon |
1 mm3 |
|
3-4 Yaş aralığı |
3.7 – 5.7 milyon |
1 mm3 |
|
5-9 Yaş aralığı |
3.8 – 5.8 milyon |
1 mm3 |
|
10 yaş üzeri kız |
5.5 – 5.9 milyon |
1 mm3 |
|
10 yaş üzeri erkek |
4.1 – 5.1 milyon |
1 mm3 |
|
Kadınlarda yetişkin |
4.2 – 5.4 milyon |
1 mm3 |
|
Erkeklerde yetişkin |
4.6 – 6.1 milyon |
1 mm3 |
Hgb ne demek
Hemoglobin, kanda var olan oksijen ile birleşmiş hemoglobin miktarını ölçmek için yapılır. Erirosit üretim bozukluğu hgb düşüklüğüne veya hgb yüksekliğine neden olabil. Hemoglobin ve eritrosit anormallikleri kansızlığa neden olabilir.
Nefes darlığı, halsizlik baş ağrısı, dalak büyümesi, görme bozukluğu, baş dönmesi ve bayılma gibi durumlarda HGB testleri yapılır. Yetişkinlerde HGB değerleri erkeklerde 12.4 – 14.9 gm/ dL, kadınlarda ise 11.7 – 13.9 gm/ dL.
Htc ne demek
Kan sıvısının toplam hacmi içindeki Rbc alyuvar oranına hematokrit denir. Bazı nedenler Eritrosit üretimini azaltabilir veya daha kısa ömürlü hale getirebilir HTC düşüklüğü bu konu hakkında doktorlara fikir verebilir.
Bazı nedenler ise Eritrosit üretimini arttırabilir veya dehidrasyon yani kan plazma sıvısının azalması ile HTC yüksekliği görülebilir. Hematokrit normal değerleri erkeklerde % 38.8 – 50.0, kadınlarda % 34.9 – 44.5 referans aralığıdr.
Mcv ne demek
Ortalama alyuvarla hacimlerini ölçen teste mcv testi denir, yetişkinlerde Mcv kan değeri, 84 -96 femtolitre aralığıdır, Mcv düşüklüğü mikrositer veya mikrositik anemiyi işaret eder. Mikrositer küçük hücreler demektir, kırmızı kan eritrosit hücreleri daha az hemoglobin taşır. Daha az hemoglobin daha az oksijen anlamına gelir bu durumun ilk belirtisi yorgunluktur.
Mch ne demek
Mhc ortalama hemoglobin miktarını ölçen testtir, eritrositlerin içinde bulunana hemoglobin miktarıda denilebilir. Kan dolaşımındaki hemoglobin miktarı oksijen taşıma kapasitesini gösterir. Makrositik anemi, folik asit ve B12 vitamin eksikliği anormal veya normalden büyük eritrosit üretimine neden olabilir.
MCH değeri yetişkinlerde 27-34 veya 26-33 pg olmalıdır, bir gramın trilyonda birine pikogram denir. Bazı kan kanseri hastalıkları ve anemi türleri Mch yüksekliğine neden olur.
MCHC ne demek
Hemoglobin konsantrasyonu Mchc testi ile belirlenir, eritrosit hemoglobin ve hematokrit değerlerinin bir birine bölünmesi ile hesaplanır, makrositik anemi teşhisinde belirleyici rol oynar. Mchc düşüklüğü, hemoglobin azalması demir eksikliğine bağlı hipokromik anemi ile gelişir.
Mchc yüksekliği hemoglobin artışı hiperkromya, makrositer anemi ile anlaşılır. Mchc aneminin şiddetini anlamayada yardımcı olur ve diğer testler ile birlikte yorumlanır. Yetişkinlerde 31.0 – 37.0 g/dl arası Mchc değer aralıkları normal kabul edilir. Bebeklerde ve çocuklarda Mchc değerleri için linkimize tıklayın.
Rdw ne demek
Eritrosit dağılım genişliğini Rdw testi ile ölçülür eritrositlerin, kendi aralarındaki boyut farkını histogram grafik olarak ortaya çıkarır. Rdw normal değerleri %11.8 – % 15.6’ dır, üst veya alt sınırların dışında kalan değerler anormaldir.
Resefans değerinin üstünde çıkan sonuçlar kalp, damar, hipertansiyon, kansızlık ve şeker hastalıklarına işaret edebilir. Ayrıca RDW-CV ve RDW-SD belirleyici ek test parametreleri vardır. Meme ve akciğer kanserlerinde Rdw değerleri belirleyici rol üstlenir.
Plt ne demek
Trombositler damar yatağında kan pıhtılaşması işlevini görür. Ayrıca damarlarda veya vücudun herhangi bir yerinde meydana gelen kanamaları durdurur. Trombosit plt yüksekliği kanı normalden daha hızlı pıhtılaştırır. Kanda trombosit yüksekliği ne zaman tehlikeli olur, nedenine bağlı olarak tehlikeli veya normal bir durumdur. Plt normal değerin üst sınırı mm3 kanda 400.000’dir, daha fazla çıkan bir sonucuna, trombosit yüksekliğidenir.
Trombosit sayıları yüksek olan hastaların % 35’inde kanser vakasına rastlanmaktadır. Akciğer kanseri, göğüs kanseri, yumurtalık kanseri sindirim sistemi kanser türleri, lenfoma ve lösemi kanser türleri gelişebilir. Trombosit yüksekliğinin bazen genetik veya mutasyon nedenleri ile olmaktadır. Trombosit düşüklüğü ne zaman tehlikeli olur linkimizi inceleyin.
Kanda Trombosit Yüksekliği Ne Zaman Tehlikeli ve Nelere Sebep Olur
- Kanda trombosit yüksekliği damarlarda dolaşan kanı pıhtılaştırır ve kan akışını yavaşlatabilir.
- Kan akışını yavaşlatmaya bağlı, iç organlarda fonksiyon bozukluğu veya hasar oluşabilir.
- Beyin ve sinir sistemi fonksiyon bozukluklarına ve felç hastalığına neden olabilir.
- Şeker, kalp krizi, tansiyon ve karaciğer hastalıklarına bağlı riskleri arttırabilir.
- Kanda trombosit yüksekliği damarlarda dolaşan kanı pıhtılaştırır ve kan akışını durdurabilir.
Trombosit normal değerleri
- 00 – 3 yaş arası 130.000 – 400.000/mm3
- 04 – 5 yaş arası 180.000 – 510.000/mm3
- 06 -12 yaş arası 160.000 – 500.000/mm3
- 13-15 yaş arası 170.000 – 400.000/mm3
- 15 yaş üstü 130.000 – 400.000/mm3
- Yetişkinlerde 150.000 – 450.000/mm3
Mpv ne demek
MPV açılımı Mean Platelet Volume PLT yani kan dolaşımındaki trombositlerin ortalama boylarını belirleyen kan testidir. Plt trombositler kanın pıhtılaşmasından sorumlu en küçük kan hücreleridir. Plt düşüklüğü kaynaklı hastalıkların seyrinde plt, mpv değerlerinin birlikte yorumlanması önemlidir.
Kısaca mpv nedir, kemik iliğinde üretilen ve kana karışan trombosit hücrelerinin kandaki ortalama hacmi, en son üretilen trombositler hakkında bilgi verir.Peki mpv yüksekliği tehlikeli mi, Plt yüksekliği ve Mpv yüksekliği felç ve kalp krizine neden olabilir.
Trombosit düşüklüğü başlı başına bir problemdir, bu probleme bir de mvp düşüklüğü eklenirse, plt trombosit hücrelerinin hacmi ve etkinliği daha azalır. Bu durum iç kanamalara neden olabilir.Mpv yüksekliği trombosit hacimlerinin normalden büyük olması ve kanı pıhtılaştırma etkinliğini arttırması anlamına gelir.
Mpv kan değeri nedir
7.5 fL – 11.5 fL normal değer aralığıdır, bu değere göre Plt trombosit hacimleri 2.65 – 2.8 mikrometre çaptır. Genel olarak 9,7 fl – 12,8 fl aralığıda bir probleme işaret etmez, fakat mvc tahlil sonuçları referans değerlerinin alt sınırı mpv düşüklüğü ve üst sınırına ise mpv yüksekliği denir.
Pdw ne demek
Pdw trombositlerin dağılım genişliğini ölçen kan testidir, pdw düşüklüğü veya pdw yüksekliği hangi testlerin yapılacağı konusunda yol göstericidir. Pdw yüksekliği ve düşüklüğüne neden olan rahatsızlıklar, mpv ile hemen hemen aynıdır.
Fakat pdw testi daha seçici ve ayrıştırıcı anlamlar çıkartmak için dahiliye doktoru tarafından istenebilir. Mpw Pdw testleri herhangi bir hastalığı teşhisi için tek başına yeterli değildir. Plt Mpv yüksekliği tromboz ve akciğer embolisine neden olabilir.
Hematoloji ne demek | Hematoloji nedir hangi hastalıklara bakar.