Kan üre azotu nedir, proteinler hücrelerdeki bütün biyolojik faktörlerin temel yapıtaşlarıdır. Mide bağırsak kanalında sindirilen proteinlerin amino asitlere ayrılması protein metabolizmasının önemli basamaklarıdır.
Amino asitlerin büyük bölümü karaciğere transfer edilir. Amino asitler karaciğerde protein metabolizmasının son aşaması azot ile ayrışımıdır. Ayrışan amino asitler kan plazmasına ve eritrositlere dağılarak doku ve hücrelere taşınır.
Kan üre azotu nedir nasıl oluşur.
Kan üre azotu nedir, protein yapısında bulunan en karakteristik ürün azottur. Laboratuvar test sonuçlarında üre yerine kan üre azotu terimi kullanılır.
Kan üre azotu İngilizce kısatliamına BUN denir. Azot dengesi hesaplanarak protein metabolizmasının nasıl çalıştığı anlaşılır.
Metabolik olarak protein içeriğinin atık ürünleri azot, üre ve amonyaktır. Alınan toplam azot miktarı atılandan fazla ise pozitif azot dengesi.
Atılan azot miktarı alınandan fazla ise negatif azot dengesi meydana gelir. Hamilelikte ve gelişme çağındaki çocuklarda azot dengesi pozitiftir.
Enfeksiyon ve ateşli hastalıklarda ve yetersiz beslenmede azot dengesi negatiftir.
Serbest amonyak çok toksik ve tehlikeli bir maddedir. Protein metabolizmasının sonunda amino asitler doğrudan veya dolaylı yollar ile amonyak NH3 dönüşür.
Amonyak NH3 organizmada bazı proteinlerin sentezinde görev alır. Kanda üre karbamil fosfat ve arjinosüksinik asidin meydana gelişi sırasındaki aspartik asitten sağlanır.
Kan üre azotu nedir kısaca
Beslenme ile vücuda giren proteinlerin yapısında bulunan azot, çeşitli metabolik sentezlerinden sonra vücuttan 3 şekilde elemine edilir.
- Amonyak ve amonyak tuzları
- Ürik asit olarak atılır
- Üre olarak atılır %80
Kan plazmasından böbreklere, böbreklerden süzülerek idrara geçen amonyak, amonyak tuzları, ürik asit ve üre olarak vücuttan atılır.
Protein metabolizmasının son yıkım ürünü olan amonyak zehirli toksik halinden zehirsiz ve suda çözülebilen forma dönüşmesi sonucu üre meydana gelir.
Laboratuvar sonuçları kandaki toplam üre miktarını 28/60 bölerek ortalama %46.5 kandaki ürenin azot miktarlarını BUN değerini belirlerler.
Kanda üre düşüklüğü nedir
Kan üre azotu düşüklüğü nedenleri, proteinden yetersiz beslenme, sindirim ve metabolik sentez bozuklukları veya aşağıdaki hastalıklarıdan kaynaklanabilir.
Aslında üre düşüklüğü beklenen bir durum değildir, kanda üre yüksekliği daha yaygın bir durumdur.
Kan üre azotu düşüklüğü nedenleri
- İshal
- Kısa bağırsak sendromu
- Girdiyaz bağırsak enfeksiyonu
- Persiyöz anemi
- Laktoz intoleransı
- Tüberküloz
- Whipple hastalığı
- Bazı bulaşıcı hastalıklar
- Crohn hastalığı
- Şeker hastalığı
- Kolestatik sarılık
- Karaciğer hastalıkları
- Karaciğer yetmezliği
- Karaciğer sirozu
- Karaciğer hasarı
- Safra kesesi hastalıkları
- Pankreas hastalıkları
- Otoimmün pankreas iltihabı
- Pankreas kanseri
- Kronik pankreas iltihabı
- Kistik fibroz
- Ellison sendromu
- Antibiyotik ilaç kullanımı
- Anabolik steroid ilaçlar
- Aşırı su tüketimi
- Gebeliğin son 3 ayı
- BUN/Keratinin oranı düşüklüğü
- Kas doku hasarı hastalığı (Rabdomiyaliz)
- Radyasyon
Kan üre düşüklüğü belirtileri
- Kanlı renksiz veya kahverengi idrar
- Ağrılı ve köpüklü idrar
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Nefes darlığı
- Huzursuz bacak sendromu
- Karın ve mide ağrıları
- El kol ve ayaklarda ödem
- Bilinç ve dikkat dağınıklığı
Kan üre azotu düşüklüğü tedavisi
Beslenme kaynaklı ve aşırı su tüketimine bağlı gelişen üre düşüklüğü, doğru beslenme ile giderilir. Fakat sistemik bir rahatsızlık veya hastalık durgunda altta yatan nedenine göre tedavisi yapılır. Dahiliye doktoruna müracat edilir.
Kreatinin nedir yüksekliği ve düşüklüğü
Kreatinin kinaz testi nedir ne işe yarar