Akut miyeloid lösemi nedir, kemik iliğide kan yapıcı sistemi tutan kötü huylu kan kanseridir. Lösemi kan kanseri hastalıkları halk arasında beyaz küre WBC akyuvar kan hücreleride meydana gelir. Kemik iliğinde olgunlaşmamış genç lenfosit hücrelerinin gereğinden fazla üretilmesi lösemiye neden olur.
Akut miyeloid lösemi nedir ne demek neden olur
Kan kanseri akut ve kronik lösemi olarak ikiye gruba ayrılır. Lenfositik lösemi ve miyeolid lösemi olarak ayrıca iki ana gruba ve daha alt türlere ayrılır. Lösemi tedavi seyri ve başarısı açısından en alt türüne kadar teşhis edilir. Ayrıntılı bilgi için lösemi çeşitleri ve belirtileri makalemizi okuyun.
Olgunlaşmamış genç lenfositlerin lenf, dalak ve karaciğer gibi organlarda aşırı birikmesi ve diğer hücrelerin yaşam alanlarını tehdit etmesi lenfositik lösemidir.
Akut miyeloid lösemi nedir maddeler halinde
Genç lenfositlerin miyeloid öncülü kemik iliğinde aşırı üretilmesi ve kemik iliğinde birikmesine ise miyeloid lösemi denir.
Akut miyeolid lösemi ani gelişir, kronik miyeoid lösemi ise yavaş seyirli ve müzmin ilerler hemen belirti vermez.
Bütün kan hücreleri belli bir uyum ve denge içinde çoğalır ve organizmadaki yerini alırlar bu hücreler eritrosit, trombosit ve lökositlerdir.
Lökositler immün sistem hücreleridir, halk arasında akyuvar veya beyaz küreler olarak bilinir ve çok farklı üretim ve olgunlaşma mekanizmaları vardır.
WBC lökosit hücrelerinden olan lenfositler diğer kan hücrelerinden farklı olarak doğumdan sonra gelişir ve bir ömür boyu devam eder.
Lenfositler özgül savunma ve bağışıklık hücreleridir, virüs bakteri ve enfeksiyonlara karşı çok özel savunma yaparlar.
Lenfositlerin üretim, gelişim ve olgunlaşma süreçlerinin bir aksaklık nedeni ile kontrol dışına çıkmasından akut miyeloid lösemi gelişir.
Aml akut myeloid lösemi nedir neden olur
- Daha önce yapılan radyoterapi ve kemoterapi tedavisi
- Yüksek dozda radyasyona maruz kalmak
- Viral enfeksiyonlar ve sigara kullanımı
- Down sendromu ve benzeri genetik hastalıklar
- Ağır metaller ve kimyasallara uzun dönem maruz kalmak
- İdioapatik nedeni bilinmeyen faktörler
Akut myeloid lösemi (aml) belirtileri
Kemik iliğini istila eden lenfositler, diğer sağlıklı kan hücrelerinin üretiminide etkiler eritrosit ve trombosit dengesini bozarlar. RBC eritrosit düşüklüğü ve PLT trombosit düşüklüğü meydana gelir. Akut miyelodi lösemi belirtileri diğer lösemi kanser ve anemi hastalıkları ile aynı belirtileri verebilir. Dolayısıyla hematoloji kan testleri, diğer tanı ve test yöntemleri gereklidir.
Aml belirtileri nelerdir
- Kansızlık anemi
- Solgun cilt sarılık
- Kalıcı yorgunluk
- Çabuk yorulma
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Yavaş iyileşen enfeksiyon
- Tekrarlayan enfeksiyon
- Burun kanaması
- Diş eti kanaması
- Yaraların geç iyileşmesi
- Kolay morarma
- Cilt altı küçük kanamalar
Akut miyeloid lösemi nedir
Akut myeloid lösemi alt tipleri
Akut miyeloid lösemi türleri kontrolden çıkan kötü huylu hücrelerin marfolojik gruba göre lösemi alt türleri gelişir. Hemapoetik kök hücre ve kök hücre dokuları köken olarak hep aynı tür genç kan hücrelerine sahiptir. Miyeloid ve lenfosit öncülü hücreler ise bütün kan hücrelerinin farklılaşmasında rol oynarlar. (Bak alpastik anemi)
Lökosit beyaz kan hücreleri granulositler, monositler olarak iki farklı türü vardır. Eritrositler kırmızı kan hücreleri, PLT trombositler ise renksiz kan hücreleridir.
AML lösemi dejenere olan hücrenin gösterdiği genetik değişikliğe göre sınıflandırılır.
Aml türleri nelerdir
- Miyeloblastik lösemi (wbc lenfosit)
- Monoblastik lösemi ( wbc monosit)
- Eritroblastik lösemi (rbc eritrosit)
- Megakaryositik lösemi (plt trombosit)
- Daha bir çok farklı türler
Akut miyeloid lösemi nedir
Aml teşhisi nasıl konur
Lösemi belirtilerine sahip hastalarda hemogram tam kan sayım testi yapılır. Blast hücre sinyali, eritrosit ve trombosit oranlarındaki düşüklük. RDW MVC MCHC ve PDW test sonuçlarındaki değerlendirilir. Hemogram kan tahlilleri lösemi şüphesini doğrularsa hasta hematoloji ve onkoloji bölümüne sevk edilir.
Aml kemik iliği aspirasyonu
Kemik iliği aspirasyonu, sitomorfolojik, immünolojik ve genetik testler ile AML hastalığının alt türleri tespit edilir. Aml türlerini tespiti hücresel, moleküler düzeyleri ve hastalık şiddeti. Lenflere, beyin, karaciğer ve dalak gibi organları ne kadar yayıldığı ve etkilediği. Hedef tedavi planını ve iyileşme beklentilerini belirler.
AML tedavi öncesi ilave testler
EKG, ECHO, MR, ultrasonografi, röntgen, bilgisayarli tomografi BT ve iskelet sintigrafisi. Beyin herkesi sinir sistemi tetkiki için lomber ponksiyon ile beyin omurilik sıvısı BOS testleri yapılır. Tedavi öncesi hastanın kalp, böbrek ve karaciğer ve metabolik fonksiyonlarının bilinmesi çok önemlidir.
Aml tedavi edilebilir mi Aml tedavi yöntemleri nelerdir.
Akut miyeloid lösemi tedavi odağında yoğun sitotoksik kemoterapi ilaçları vardır. Lösemi hücrelerini öldürmeye tek bir kemoterapi ilacı yeterli olmadığından polikemoterapi, kombinasyon tedavisi uygulanır.
Kemoterapi tedavisinin hedefi vücudu fazla yormadan yavaş yavaş lösemi hücrelerini parçalamayı ve tamamen yok etmeyi planlar. Nadiren merkezi sinir sistem tutulmalarına karşı kafaya ışın tedavisi uygulanır.
En başından beri kemoterapi tedavisine cevap vermeyen veya nükseden lösemi hastalarına uygulanacak tedavi yöntemi. Yüksek doz kemoterapi tedavisi sonrasında kök hücre naklidir.
Aml tedavi protokolleri
Aml indükasyon tedavisi; yoğun kemoterapi uygulamasıdır, iki ay sürer ve iki seanstan ibarettir. Tedavinin hedefinde lösemi hücrelerinin büyük kısmı yok edilir. Remisyon yani hastalık semptomlarının tamamen görülmediği bir evre beklentisi oluşur.
Konsolidasyon ve yoğunlaştırma tedavisi; indükasyon tedavisinden sonra üç-dört aylık 3 kür yoğun kemoterapi. Tedavi amcı vücutta kalmış lösemi hücrelerini tamamen yok etmek nüks riskini en aza indirmek.
Merkezi sinir sistemi tedavisi; beyin ve omurilikte lösemi hücrelerinin yayılmasının önleyici intratekal kemoterapi uygulamasıdır. Omurilik içine farklı kombinasyonlarda bir çok ilaç verilir. Lösemi hücrelerine rastlanırsa ilave radyoterapi ışın tedavisi yapılır.
İdame tedavisi tedavisi; daha hafif kemoterapi kürlerinden oluşan uzun hedefli tedavi yöntemidir. Genel olarak bir yıl veya daha fazla sürebilir, hasta yatışı olmadan ayakta verilir.
Aml tedavisi yaşam süresi
- Genç hastalarda tanı konulduktan sonra hastalıksız yaşam süresi 5 yıldır
- Genç hastalarda tedavi başarısı %70 civarındadır.
- Hastaların % 10 kadarında remisyon hedefine varılamaz, tedavide başarız olur
- 65 yaş üstü hastalıksız sağ kalım 12 ay kadardır
- Aml yeniden tekrarlama nüks oranı 3/1 civarındadır
- Aml tekrardan nükseden hastaların 5 yıllık sakalım oranı % 40 civarındadır
İlgili makaleler